Στο τραπέζι βρίσκονται τρεις γενικές επιλογές για τη διασφάλιση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο νέο σχέδιο για την Ελλάδα: Η επαναγορά ελληνικών ομολόγων από την δευτερογενή αγορά με χρηματοδότηση της ΕΕ, το γαλλικό σχέδιο που προβλέπει την εθελοντική μετακύλιση ελληνικού χρέους που λήγει και μια τρίτη επιλογή που βασίζεται στην επιβολή ενός τραπεζικού φόρου που θα χρηματοδοτήσει την Ελλάδα.
Σύμφωνα με έγγραφο με ημερομηνία 16 Ιουλίου που εξασφάλισε το Reuters, οι δύο πρώτες επιλογές θα μπορούσε να οδηγήσουν σε υποβάθμιση τη αξιολόγησης της χώρας στην βαθμίδα της «επιλεκτικής χρεοκοπίας» (selective default), ενώ η τρίτη δεν οδηγεί σε υποβάθμιση.
Οι ξένοι οίκοι έχουν πει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στο νέο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας θα θεωρηθεί καταναγκαστική και γι' αυτό θα υπάρξει υποβάθμιση.
Ακολουθούν τέσσερα σενάρια για τις πιθανές επιπτώσεις που θα επέφερε μια υποβάθμιση της Ελλάδας στην κατηγορία «επιλεκτική χρεωκοπία».
Μετάδοση της κρίσης
Μια υποβάθμιση της αξιολόγησης στην κατηγορία «χρεοκοπία» θα επιδεινώσει την κρίση που τις τελευταίες εβδομάδες οδήγησε τις αποδόσεις των ιταλικών και ισπανικών ομολόγων σε υψηλό 14 ετών πάνω από το 6% και θα καταστήσει μεγαλύτερο το κόστος δανεισμού για αυτές τις χώρες.
Θα προκαλέσει επίσης υποβαθμίσεις των αξιολογήσεων της Πορτογαλίας και την Ιρλανδίας, οδηγώντας τις διαφορές αποδόσεων των ομολόγων τους έναντι των bunds σε δυσθεώρητα επίπεδα, εν μέσω φόβων για αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους τους.
Αυτό θα κάνει δυσκολότερο για τις τράπεζές τους, που εξαρτώνται ήδη σε μεγάλο βαθμό από την ΕΚΤ για την χρηματοδότησή τους, να αντλήσουν κεφάλαια από την διατραπεζική αγορά.
Οι αποδόσεις των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων θα μπορούσαν να προσεγγίσουν το 7%, επίπεδο που καθιστά το κόστος χρηματοδότησής τους μη διατηρήσιμο, ενώ πρόσθετες πιέσεις θα μπορούσαν να υπάρξουν και στα γαλλικά ομόλογα, εν μέσω φόβων ότι η κρίση μεταδίδεται στις χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης.
Εάν τελικά η Πορτογαλία δεν θα μπορούσε τελικά να αποπληρώσει το χρέος της, το ισπανικό τραπεζικό σύστημα θα δεχόταν ισχυρό πλήγμα. Οι ισπανικές τράπεζες έχουν την μεγαλύτερη έκθεση σε πορτογαλικό χρέος, διατηρώντας στα χαρτοφυλάκιά τους περίπου 80 δις. δολάρια πορτογαλικών τίτλων, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS). Μια κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος της τέταρτης μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας θα πίεζε την ισπανική κυβέρνηση να προχωρήσει σε αναχρηματοδότηση των τραπεζών της, κάτι που θα προκαλούσε σοβαρή επιδείνωση των δημοσιονομικών της.
Μια κρίση στο ισπανικό τραπεζικό σύστημα θα προκαλούσε ισχυρό πλήγμα στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες -Γερμανία και Γαλλία- οι τράπεζες των οποίων έχουν την μεγαλύτερη έκθεση σε ισπανικό χρέος. Στα τέλη του 2010 οι γαλλικές τράπεζες είχαν έκθεση 140 δις δολαρίων, ενώ οι γερμανικές 180 δις δολάρια, σύμφωνα με την BIS.
Ενέχυρα
Οι ελληνικές τράπεζες χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από την ΕΚΤ, χρησιμοποιώντας ως ενέχυρα ελληνικά κρατικά ομόλογα.
Η ΕΚΤ έχει πει ότι αν οι οίκοι αξιολόγησης υποβαθμίσουν την Ελλάδα στην κατηγορία «επιλεκτική χρεοκοπία», τότε θα σταματήσει να αποδέχεται τα ομόλογά της ως ενέχυρο, αφήνοντας τις περισσότερες τράπεζες της χώρας χωρίς κεφάλαια.
Αναλυτές πιστεύουν ότι η ΕΚΤ δεν θέλει να προχωρήσει σε κάτι τόσο δραστικό και ότι αναζητεί άλλους τρόπους, ώστε να μην αποκόψει τις ελληνικές τράπεζες από την μοναδική πηγή χρηματοδότησής τους.
Μεταξύ των λύσεων που κυκλοφορούν περιλαμβάνεται η ενεργοποίηση από την ΕΚΤ της Έκτακτης Συνεισφοράς Ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance - ELA) που χρησιμοποιεί η Ιρλανδία για να διατηρήσει τις τράπεζές της ζωντανές.
Τράπεζες
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν την μεγαλύτερη έκθεση στα ελληνικά ομόλογα, με τις ευρωπαϊκές τράπεζες και την ΕΚΤ να ακολουθούν.
Οι περισσότερες δεν θα αναγκαστούν να πουλήσουν τα ελληνικά ομόλογα σε περίπτωση που ένας οίκος υποβαθμίσει τη χώρα, είπε λογιστής που συμβουλεύει τις τράπεζες σχετικά με την έκθεσή τους στο ελληνικό χρέος.
Ίσως επιλέξουν να το κάνουν, αλλά μάλλον θα δυσκολευτούν να βρουν αγοραστές ή θα χάσουν, πουλώντας ομόλογα σε σημαντικά χαμηλότερη τιμή σε σχέση με την ονομαστική τους αξία.
Ο σύμβουλος είπε ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τις σημαντικές διαγραφές στις οποίες θα πρέπει να προχωρήσουν οι τράπεζες σε περίπτωση χρεωκοπίας.
Ένας μεγάλος αριθμός χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων διατηρεί ελληνικά ομόλογα στο χαρτοφυλάκιο των τραπεζικών τους εργασιών του σε τιμή par ή στην ονομαστική τους αξία, ή ακόμα χωρίς να υπολογίζουν την υποχώρηση των τιμών στην αγορά. Σε περίπτωση χρεωκοπίας οι τράπεζες ίσως χρειαστεί να προσαρμόσουν την αξία των ελληνικών ομολόγων που διακρατούν πιο κοντά στις αξίες της αγοράς.
Μικτά αμοιβαία κεφάλαια
Μια υποβάθμιση της Ελλάδας δεν αναμένεται να πυροδοτήσει σημαντικές πωλήσεις από τα μικτά αμοιβαία κεφάλαια, καθώς πολλά από αυτά έχουν ήδη ρευστοποιήσει τους ελληνικούς τίτλους μετά την υποβάθμισή τους στην κατηγορία junk, αναφέρουν αναλυτές.
Από τα 2.098 αμοιβαία κεφάλαια, μικτά και διαθεσίμων, που είναι εγγεγραμμένα στη Μεγάλη Βρετανία, τα 141 έχουν επενδύσεις σταθερού εισοδήματος στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του Lipper, μονάδας της Thomson Reuters.
Η έκθεσή τους σε ελληνικό χρέος ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 4,85 εκατ. λίρες (7,8 εκατ. δολάρια).
Πηγή: Reuters/ Ναυτεμπορική
