Υπό τις επευφημίες των ουσιοεξαρτημένων συνανθρώπων μας, που πολλοί αναμένουν από το 2004 σε λίστα για να λάβουν θεραπεία με υποκατάστατα, αλλά και υπό τον σκεπτικισμό των εργαζομένων του ΟΚΑΝΑ και άλλων φορέων, με γρήγορους ρυθμούς προχωρούν σύμφωνα με τη διοίκηση του οργανισμού οι διαδικασίες διαρρύθμισης των χώρων που παραχωρούν οι διοικητές των νοσοκομείων Αθηνών, Πειραιά και Θεσσαλονίκης για τη δημιουργία και λειτουργία από τις 15 Σεπτεμβρίου μικρών μονάδων φαρμακευτικής υποστήριξης. Οι μονάδες αυτές στη συνέχεια θα αναπτυχθούν σε δυναμικότητα έως τα 120-150 άτομα. Ο νέος θεσμός, που κάποια στιγμή θα αντικαταστήσει τις μονάδες υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ, προβλέπεται υπό την επιστημονική εποπτεία του οργανισμού να εξαπλωθεί σ' όλα τα νοσοκομεία της χώρας -ίσως και στα στρατιωτικά- με κριτήριο για την οργάνωση των μονάδων τις εκτιμώμενες ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Στο διάστημα των επόμενων μηνών προβλέπεται η λειτουργία μονάδων στη Βόρεια Ελλάδα στα νοσοκομεία Αλεξανδρούπολης, Κομοτηνής, Ξάνθης, Δράμας, Καβάλας, Χαλκιδικής, Σερρών, Κιλκίς αλλά και Καστοριάς, Νάουσας, Φλώρινας, Γρεβενών, Κοζάνης ή Πτολεμαΐδας.
Για τη δημιουργία τους γίνονται πυρετώδεις διαπραγματεύσεις με τους διοικητές νοσοκομείων, οι οποίοι εν γένει φαίνεται ότι έως τώρα έχουν συμφωνήσει στην παροχή χώρων αλλά άγνωστο παραμένει τι θα γίνει με την παροχή προσωπικού καθώς το υπουργείο προβλέπει τη στελέχωση εκ των έσω, που θα γίνεται «χωρίς να παραβλάπτεται η λειτουργία του νοσοκομείου».
Μικτή στελέχωση
Σημαντικά, λοιπόν, είναι τα ερωτηματικά σχετικά με τη στελέχωση των μονάδων, αφού δεν προβλέπονται εντός του 2011 προσλήψεις, ενώ οι προκηρυγμένες προσλήψεις 111 ατόμων στον ΟΚΑΝΑ έχουν παγώσει λόγω Μνημονίου. Η στελέχωση προβλέπεται να είναι μικτή, δηλαδή από εργαζομένους του ΟΚΑΝΑ και εργαζομένους -ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, νοσηλευτές- που θα παραχωρήσουν (;) τα νοσοκομεία.
Ερωτήματα υπάρχουν, μάλιστα υπό την πίεση του χρόνου, για την προβλεπόμενη ταχύρρυθμη εκπαίδευση όσων τελικά «παραχωρηθούν» αλλά και για τον τρόπο εισαγωγής στο πρόγραμμα των ασθενών, που έχει μεν ως βασικό κριτήριο την εντοπιότητα αλλά σε κάποια νοσοκομεία οι χώροι είναι τόσο μικροί που θα χρησιμοποιηθούν αναγκαστικά μόνο για συνταγογράφηση του υποκατάστατου βουπρενορφίνη από γιατρούς του ΟΚΑΝΑ και όχι για όποια άλλη μορφή ψυχοκοινωνικής στήριξης.
Σύμφωνα με την εκτίμηση της υποδιοικήτριας της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αικ. Αποστόλου, 15 νοσοκομεία της Αθήνας θα είναι έτοιμα να λειτουργήσουν μονάδα φαρμακευτικής υποστήριξης στις 15 Σεπτεμβρίου και τα υπόλοιπα έξι (εκτός των 4 παιδιατρικών νοσοκομείων και του Ψυχιατρικού Αθηνών όπου δεν θα γίνουν μονάδες) θα ξεκινήσουν τέλη του ίδιου μήνα και «όπου χρειάζεται θα παρέχεται προσωπικό». Υποστήριξε πως «η λύση είναι ν' αντιμετωπίζονται οι εξαρτημένοι όπως οι άλλοι ασθενείς στα νοσοκομεία, κάτι που αντιλαμβάνονται και οι γιατροί μας. Εκεί μπορούν να αντιμετωπιστούν τα φοβερά σωματικά προβλήματα που έχουν. Με τη φαρμακευτική υποστήριξη θα δοθεί στους εξαρτημένους η ευκαιρία να καταλάβουν πού έχουν φτάσει και ίσως αποφασίσουν να μπουν σε πρόγραμμα απεξάρτησης».
Οπως είπε στην «Ε» η πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ Μένη Μαλλιώρη, σύντομα θα κληθεί μεγάλος αριθμός από τη λίστα και θα ξεκινήσει η δημιουργία του ιατρικού φακέλου τους. Με σεβασμό στην προτεραιότητα και κριτήριο την εντοπιότητα θα προωθηθούν στις μονάδες όπου θα παρακολουθείται κάθε περίπτωση και θα γίνονται ουροληψίες. Για την περίπτωση της μονάδας του Πειραιά που ο υπουργός εξήγγειλε ότι θα κλείσει αρχές Οκτώβρη η κ. Μαλλιώρη είπε ότι πιθανόν αρχικά να λειτουργήσει παράλληλα με τις 4 μονάδες στην περιοχή (Τζάνειο, Ασκληπιείο, Νίκαιας, Θριάσιο, ΙΚΑ Περάματος) έως ότου γίνει ομαλά η απορρόφηση των εξαρτημένων. Στους σταθεροποιημένους χρήστες υποκατάστατου θα εφαρμοστεί η συνταγογράφηση από γιατρούς του ΟΚΑΝΑ, κάτι που ισχύει ήδη για μικρό αριθμό θεραπευομένων.
Για τη δημιουργία πληθυσμού «αποδιοπομπαίων ασθενών» μέσα από την αφόρητη κρίση του ΕΣΥ μιλά η υπεύθυνη της μονάδας 18ΑΝΩ στο Δαφνί Κατερίνα Μάτσα:
«Η κρίση του ΕΣΥ είναι σήμερα χωρίς προηγούμενο και η εγκατάσταση μονάδων υποκατάστασης σ' αυτούς τους χώρους θα δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα υποβάθμισης της λειτουργίας των νοσοκομείων. Αυτή η κρίση θα δημιουργήσει τις αφορμές ώστε το προσωπικό των νοσοκομείων που στενάζει να στρέψει την οργή του στον πληθυσμό των εξαρτημένων».
Ο Σύλλογος Εργαζομένων του ΟΚΑΝΑ, παρ' όλο που είναι σύμφωνος με τη δημιουργία όσο το δυνατόν περισσότερων μονάδων, κατηγορεί το υπουργείο ότι στο όνομα του Μνημονίου καταργεί επιστημονική προσπάθεια χρόνων, αντικαθιστώντας τον ΟΚΑΝΑ με σημεία διανομής «απεξαρτησιογόνου».
Οι ασθενείς
Αντίθετα στη σωστή κατεύθυνση κινούνται οι πρωτοβουλίες του υπ. Υγείας και οι προσπάθειες της προέδρου του ΟΚΑΝΑ για την εξάλειψη της λίστας, σύμφωνα με ανοιχτή επιστολή της συλλογικότητας των θεραπευομένων του ΟΚΑΝΑ που κάνουν επίκληση για άμεση υλοποίηση των εξαγγελιών, καθώς «κάθε ημέρα κοστίζει ζωές»:
«Είναι καιρός να τελειώνει αυτό το αίσχος, άνθρωποι να περιμένουν εφτά κι οχτώ χρόνια για να έρθει η σειρά τους να ενταχθούν σε πρόγραμμα υποκατάστασης, αν είναι ακόμα ζωντανοί... Ας ενταχθούν στην υποκατάσταση όσοι την έχουν ανάγκη και τη ζητούν, και μετά με το πάσο μας μπορούμε να συζητάμε για το ποια είναι η καλύτερη μέθοδος απεξάρτησης και πώς θα εφαρμοστεί. Να είμαστε ζωντανοί όταν με το καλό συμφωνήσουν όλοι για το καλό μας...».
