Από την ημέρα που ανακοινώθηκε απο το Καστελόριζο η προσφυγή της χώρας μας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, πολλά έχουν γραφεί και ειπωθεί για τα λάθη της οικονομικής πολιτικής που ακολουθήθηκε. Το 2009 το ενοποιημένο χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν 129,3%, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος. Το επιτόκιο του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου τον Οκτώβριο του 2009 βρισκόταν στο 4,41%. Τα spreads του δεκαετούς Ελληνικού ομολόγου στα τέλη του 2009 δεν ξεπέρασαν τις 350 μονάδες. Οι άνεργοι στο τέλος του 2009 ήταν 514 χιλιάδες άτομα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Η κατάσταση σήμερα
Είναι πια αποδεδειγμένο από τα γεγονόντα, ότι το μνημόνιο, έτσι όπως εφαρμόστηκε, παρέσυρε τη χώρα σε πρωτοφανή οικονομική και κοινωνική τραγωδία. Η εφαρμογή του μνημονίου περιλάμβανε μείωση των αποδοχών των υπαλλήλων του Δημοσίου, ΔΕΚΟ, ΟΤΑ, ΝΠΙΔ, και παράλληλη αύξηση του ΦΠΑ, αύξηση των άμεσων φόρων, αύξηση στον ειδικό φόρο κατανάλωσης σε καύσιμα, τσιγάρα και ποτά κοκ. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των μέτρων σήμερα είναι τα spreads του δεκαετούς Ελληνικού ομολόγου να είναι γύρω από τις 3500 μονάδες, οι άνεργοι να είναι περίπου στο 1 εκατομμύριο, και το χρέος της Κυβέρνησης το 2011 να φθάσει στο 161,7% του ΑΕΠ.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι οι Έλληνες πολίτες να γνωρίζουν την μεγαλύτερη φτώχεια και εξαθλίωση μετά την μεταπολίτευση. Ακόμη και οι υποστηρικτές του μνημονίου σπεύδουν τώρα να το αποκηρύξουν. Αυτό που πιστοποιεί αυτήν την αποτυχία είναι το γεγονός ότι παρά τη μεγάλη μείωση των εισοδημάτων την τελευταία διετία και την πρωτοφανή ύφεση της οικονομίας, οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών παραμένουν στα ύψη. Έτσι τα εισοδήματα δέχονται πλήγμα από δυο πλευρές. Από τη μείωση των ονομαστικών μισθών και από την άνοδο των τιμών.
Το Oικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας είχε έγκαιρα και επανειλημμένως προειδοποιήσει για αυτήν τη στρέβλωση και είχε ζητήσει τη θέσπιση πλαφόν τιμών σε συγκεκριμένες υπηρεσίες και προϊόντα βασικής ανάγκης έως ότου χτυπηθούν αποτελεσματικά τα καρτέλ και λειτουργήσει ο ανταγωνισμός.
Μετά την ψήφιση και υπογραφή του Α Μνημονίου οδηγηθήκαμε εκβιαζόμενοι στο Β Πακέτο διάσωσης μιας και 2 χρόνια δεν έγινε καμία μεταρρύθμιση και δεν επετεύχθη κανένας στόχος.
Η πρώτη δανειακή σύμβαση που ακολουθήσαμε δεν κατάφερε τίποτα άλλο εκτός από την ένταση της ύφεσης και την μετατροπή μέρος των ομολόγων του Ελληνικού κράτους σε δάνεια του Ελληνικού κράτους. Καμία αποκρατικοποίηση δεν έγινε. Επιπλέον το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης του 2011 διαμορφώνεται στο 9,5% με 10% του ΑΕΠ, η ύφεση για το 4ο τρίμηνο του 2011 εκτιμάται στο 7%, ο πληθωρισμός στο 2.3% (για τον Ιανουάριο του 2011), η οικοδομική δραστηριότητα στο -51%. Η αλήθεια αποτυπώνεται στους αριθμούς που μιλούν για μία χαμένη διετία.
Η συμφωνία του Εurogroup για το δεύτερο Ελληνικό πακέτο διάσωσης κράτησε την Ελλάδα μέσα στην ζώνη του κοινού νομίσματος, και απομάκρυνε την άτακτη χρεοκοπία. Ουσιαστικά οι Ευρωπαίοι Εταίροι μας ανέλαβαν το χρέος μας δίνοντας σε εμάς την διαχείρηση του ελλείματος. Στις επόμενες μέρες αναμένουμε και την οριστικοποίηση της συμφωνίας ανταλλαγής των Ελληνικών ομολόγων με ομόλογα του EFSF.
Το χρέος της Ελληνικής Δημοκρατίας, μετά από όλες τις συμφωνίες, τις διαπραγματεύσεις, τις αναδιαρθρώσεις και κυρίως τις θυσίες των Ελλήνων πολιτών, θα ανέλθει το 2020 στο 120.5% του ΑΕΠ. Στο ύψος που ήταν λίγο πριν προσφύγουμε στο ΔΝΤ. Η εκτίμηση αυτή μάλιστα είναι το αποτέλσμα του καλού σεναρίου για την Ελληνική οικονομία.
Τι πρέπει να κάνουμε
Στην παρούσα χρονική στιγμή, πρέπει όλοι μαζί να αποδείξουμε ότι το σενάριο για την Ελληνική οικονομία μπορεί να πραγματοποιηθεί. Και όχι ότι απλά αναβάλουμε τη χρεοκοπία, όπως υποστηρίζουν όσοι επιθυμούν ένα έντονα υποτιμημένο ευρώ. Η Ελλάδα θα καταφέρει να αποπληρώσει το καινούριο χρέος και να διατηρήσει σε βιώσιμα επίπεδα το έλλειμά της όταν μπει σε τροχιά ανάπτυξης.
Η μονόδρομη πολιτική της καθολικής μείωσης των μισθών και των συντάξεων και της αύξησης της φορολόγησης, πρέπει άμεσα να αντικατασταθεί από δράσεις ενίσχυσης της δημόσιας και ιδιωτικής επένδυσης, και της απασχόλησης. Η ενίσχυση της επένδυσης και της απασχόλησης θα γίνει με κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα διατεθούν για της επίτευξη πολύ συγκεκριμμένων στόχων.
Είναι αποδεκτό από την πλειοψηφία των μελών του Eurogroup ότι η φοροεισπρακτική και μη αναπτυξιακή πολιτική που πορεύτηκε μέσα από το πρώτο μνημόνιο μας οδήγησε σε αδιέξοδο.
Το δεύτερο Ελληνικό πακέτο διάσωσης δεν θα πρέπει να περιοριστεί στην παροχή του δανείου των 130 δις ευρώ, αλλά να επεκταθεί και να δώσει προοπτικές για ανάταξη της Ελληνικής οικονομίας. Θα πρέπει λοιπόν να χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση η ανάπτυξη και η απασχόληση στην Ελλάδα.
Ένα σχέδιο «Μάρσαλ» που θα στοχεύει στην ανάσχεση της βαθύτερης ύφεσης, την μείωση της ανεργίας, την μείωση των τιμών των πρώτων υλών και των καταναλωτικών προϊόντων, την ενίσχυση των εξαγωγών, την δημιουργία υποδομών. Έτσι δεν θα χαθεί μία ολόκληρη γενιά, δεν θα χαθεί η τεχνογνωσία για τους νέους μας, που τόσο ζήτηση έχει σε άλλες χώρες.
Πρέπει στοχευμένα να δούμε πως θα πετύχουμε την πολυπόθητη ανάπτυξη και πως θα στηρίξουμε την μέση Ελληνική επιχείρηση. Η μείωση των μισθών είναι μονόπλευρή πολιτική που δεν μπορεί να οδηγήσει από μόνη της σε μείωση τιμών και του κόστους ζωής.
Πρέπει να μειωθεί το κόστος των πρώτων υλών, του ηλεκτρικού ρεύματος, της βενζίνης και του πετρελαίου, με παράλληλη μείωση, σταδιακά, της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων.
Να υποστηριχθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου.
Να απαλλαγούν οι παραγωγικές διαδικασίες από τους μεσάζοντες.
Πρέπει επιτέλους να σταματήσει αυτός ο φαύλος κύκλος.
Να αυξηθεί η ρευστότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών μέσω της απαλλαγής τους από δανειακές υποχρεώσεις που δεν μπορούν σήμερα ή δεν θα μπορέσουν στο άμεσο μέλλον να εξυπηρετήσουν.
Έτσι και οι τράπεζες θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν την εξυγίανση τους. Με την ενίσχυση της ρευστότητας της πραγματικής οικονομίας θα φανεί η εταιρική κοινωνική ευθύνη του τραπεζικού συστήματος.
Με τέτοιες μακρόπνοες τακτικές, και όχι με εκβιασμούς, θα εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των τραπεζών αφού θα σταματήσει η διαρροή καταθέσεων και η χρηματιστηριακή τους απαξίωση.
Πολιτικές παρατάξεις και πολίτες από όλες τις χώρες του ενιαίου νομίσματος έχουν κατανοήσει ότι η οικονομική και κοινωνική διάλυση που παρατηρούν στην χώρα μας θα επεκταθεί και στα δικά τους κράτη και στις δικές τους δουλειές και στις δικές τους οικογένειες.
Για αυτό όλοι μαζί, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα δουλέψουμε για την ανάσχεση της κρίσης, για την αντιστροφή του κλίματος και για την υλοποίηση ενός θετικού σεναρίου για την Ελληνική οικονομία.
Πελοπίδας Καλλίρης
Πρόεδρος ΟΕΕ
Η κατάσταση σήμερα
Είναι πια αποδεδειγμένο από τα γεγονόντα, ότι το μνημόνιο, έτσι όπως εφαρμόστηκε, παρέσυρε τη χώρα σε πρωτοφανή οικονομική και κοινωνική τραγωδία. Η εφαρμογή του μνημονίου περιλάμβανε μείωση των αποδοχών των υπαλλήλων του Δημοσίου, ΔΕΚΟ, ΟΤΑ, ΝΠΙΔ, και παράλληλη αύξηση του ΦΠΑ, αύξηση των άμεσων φόρων, αύξηση στον ειδικό φόρο κατανάλωσης σε καύσιμα, τσιγάρα και ποτά κοκ. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των μέτρων σήμερα είναι τα spreads του δεκαετούς Ελληνικού ομολόγου να είναι γύρω από τις 3500 μονάδες, οι άνεργοι να είναι περίπου στο 1 εκατομμύριο, και το χρέος της Κυβέρνησης το 2011 να φθάσει στο 161,7% του ΑΕΠ.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι οι Έλληνες πολίτες να γνωρίζουν την μεγαλύτερη φτώχεια και εξαθλίωση μετά την μεταπολίτευση. Ακόμη και οι υποστηρικτές του μνημονίου σπεύδουν τώρα να το αποκηρύξουν. Αυτό που πιστοποιεί αυτήν την αποτυχία είναι το γεγονός ότι παρά τη μεγάλη μείωση των εισοδημάτων την τελευταία διετία και την πρωτοφανή ύφεση της οικονομίας, οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών παραμένουν στα ύψη. Έτσι τα εισοδήματα δέχονται πλήγμα από δυο πλευρές. Από τη μείωση των ονομαστικών μισθών και από την άνοδο των τιμών.
Το Oικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας είχε έγκαιρα και επανειλημμένως προειδοποιήσει για αυτήν τη στρέβλωση και είχε ζητήσει τη θέσπιση πλαφόν τιμών σε συγκεκριμένες υπηρεσίες και προϊόντα βασικής ανάγκης έως ότου χτυπηθούν αποτελεσματικά τα καρτέλ και λειτουργήσει ο ανταγωνισμός.
Μετά την ψήφιση και υπογραφή του Α Μνημονίου οδηγηθήκαμε εκβιαζόμενοι στο Β Πακέτο διάσωσης μιας και 2 χρόνια δεν έγινε καμία μεταρρύθμιση και δεν επετεύχθη κανένας στόχος.
Η πρώτη δανειακή σύμβαση που ακολουθήσαμε δεν κατάφερε τίποτα άλλο εκτός από την ένταση της ύφεσης και την μετατροπή μέρος των ομολόγων του Ελληνικού κράτους σε δάνεια του Ελληνικού κράτους. Καμία αποκρατικοποίηση δεν έγινε. Επιπλέον το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης του 2011 διαμορφώνεται στο 9,5% με 10% του ΑΕΠ, η ύφεση για το 4ο τρίμηνο του 2011 εκτιμάται στο 7%, ο πληθωρισμός στο 2.3% (για τον Ιανουάριο του 2011), η οικοδομική δραστηριότητα στο -51%. Η αλήθεια αποτυπώνεται στους αριθμούς που μιλούν για μία χαμένη διετία.
Η συμφωνία του Εurogroup για το δεύτερο Ελληνικό πακέτο διάσωσης κράτησε την Ελλάδα μέσα στην ζώνη του κοινού νομίσματος, και απομάκρυνε την άτακτη χρεοκοπία. Ουσιαστικά οι Ευρωπαίοι Εταίροι μας ανέλαβαν το χρέος μας δίνοντας σε εμάς την διαχείρηση του ελλείματος. Στις επόμενες μέρες αναμένουμε και την οριστικοποίηση της συμφωνίας ανταλλαγής των Ελληνικών ομολόγων με ομόλογα του EFSF.
Το χρέος της Ελληνικής Δημοκρατίας, μετά από όλες τις συμφωνίες, τις διαπραγματεύσεις, τις αναδιαρθρώσεις και κυρίως τις θυσίες των Ελλήνων πολιτών, θα ανέλθει το 2020 στο 120.5% του ΑΕΠ. Στο ύψος που ήταν λίγο πριν προσφύγουμε στο ΔΝΤ. Η εκτίμηση αυτή μάλιστα είναι το αποτέλσμα του καλού σεναρίου για την Ελληνική οικονομία.
Τι πρέπει να κάνουμε
Στην παρούσα χρονική στιγμή, πρέπει όλοι μαζί να αποδείξουμε ότι το σενάριο για την Ελληνική οικονομία μπορεί να πραγματοποιηθεί. Και όχι ότι απλά αναβάλουμε τη χρεοκοπία, όπως υποστηρίζουν όσοι επιθυμούν ένα έντονα υποτιμημένο ευρώ. Η Ελλάδα θα καταφέρει να αποπληρώσει το καινούριο χρέος και να διατηρήσει σε βιώσιμα επίπεδα το έλλειμά της όταν μπει σε τροχιά ανάπτυξης.
Η μονόδρομη πολιτική της καθολικής μείωσης των μισθών και των συντάξεων και της αύξησης της φορολόγησης, πρέπει άμεσα να αντικατασταθεί από δράσεις ενίσχυσης της δημόσιας και ιδιωτικής επένδυσης, και της απασχόλησης. Η ενίσχυση της επένδυσης και της απασχόλησης θα γίνει με κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα διατεθούν για της επίτευξη πολύ συγκεκριμμένων στόχων.
Είναι αποδεκτό από την πλειοψηφία των μελών του Eurogroup ότι η φοροεισπρακτική και μη αναπτυξιακή πολιτική που πορεύτηκε μέσα από το πρώτο μνημόνιο μας οδήγησε σε αδιέξοδο.
Το δεύτερο Ελληνικό πακέτο διάσωσης δεν θα πρέπει να περιοριστεί στην παροχή του δανείου των 130 δις ευρώ, αλλά να επεκταθεί και να δώσει προοπτικές για ανάταξη της Ελληνικής οικονομίας. Θα πρέπει λοιπόν να χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση η ανάπτυξη και η απασχόληση στην Ελλάδα.
Ένα σχέδιο «Μάρσαλ» που θα στοχεύει στην ανάσχεση της βαθύτερης ύφεσης, την μείωση της ανεργίας, την μείωση των τιμών των πρώτων υλών και των καταναλωτικών προϊόντων, την ενίσχυση των εξαγωγών, την δημιουργία υποδομών. Έτσι δεν θα χαθεί μία ολόκληρη γενιά, δεν θα χαθεί η τεχνογνωσία για τους νέους μας, που τόσο ζήτηση έχει σε άλλες χώρες.
Πρέπει στοχευμένα να δούμε πως θα πετύχουμε την πολυπόθητη ανάπτυξη και πως θα στηρίξουμε την μέση Ελληνική επιχείρηση. Η μείωση των μισθών είναι μονόπλευρή πολιτική που δεν μπορεί να οδηγήσει από μόνη της σε μείωση τιμών και του κόστους ζωής.
Πρέπει να μειωθεί το κόστος των πρώτων υλών, του ηλεκτρικού ρεύματος, της βενζίνης και του πετρελαίου, με παράλληλη μείωση, σταδιακά, της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων.
Να υποστηριχθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου.
Να απαλλαγούν οι παραγωγικές διαδικασίες από τους μεσάζοντες.
Πρέπει επιτέλους να σταματήσει αυτός ο φαύλος κύκλος.
Να αυξηθεί η ρευστότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών μέσω της απαλλαγής τους από δανειακές υποχρεώσεις που δεν μπορούν σήμερα ή δεν θα μπορέσουν στο άμεσο μέλλον να εξυπηρετήσουν.
Έτσι και οι τράπεζες θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν την εξυγίανση τους. Με την ενίσχυση της ρευστότητας της πραγματικής οικονομίας θα φανεί η εταιρική κοινωνική ευθύνη του τραπεζικού συστήματος.
Με τέτοιες μακρόπνοες τακτικές, και όχι με εκβιασμούς, θα εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των τραπεζών αφού θα σταματήσει η διαρροή καταθέσεων και η χρηματιστηριακή τους απαξίωση.
Πολιτικές παρατάξεις και πολίτες από όλες τις χώρες του ενιαίου νομίσματος έχουν κατανοήσει ότι η οικονομική και κοινωνική διάλυση που παρατηρούν στην χώρα μας θα επεκταθεί και στα δικά τους κράτη και στις δικές τους δουλειές και στις δικές τους οικογένειες.
Για αυτό όλοι μαζί, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα δουλέψουμε για την ανάσχεση της κρίσης, για την αντιστροφή του κλίματος και για την υλοποίηση ενός θετικού σεναρίου για την Ελληνική οικονομία.
Πελοπίδας Καλλίρης
Πρόεδρος ΟΕΕ