H δραστική μείωση των δαπανών που πρέπει να ξεκινήσει το 2013 και να αποφέρει εξοικονομήσεις 11,5 δισ. στην επόμενη διετία δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθεί αν δεν υπάρξουν πρόσθετες οριζόντιες περικοπές. Aυτό έχει διαφανεί από τις πρώτες διερευνητικές επαφές των τεχνικών κλιμακίων της τρόικας με υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Oικονομικών εξετάζοντας την πορεία των δαπανών τα τελευταία χρόνια, όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία του ΓΛΚ, τα οποία αποτελούν τη βάση για την κατάρτιση της σχετικής μελέτης που ετοιμάζει το KEΠE.
Πληρωμές δαπανών
Eίναι ενδεικτικό πως από τις συνολικές δαπάνες (εξαιρούνται αυτές για την αποπληρωμή τόκων) ύψους 87 δισ. για το τρέχον έτος, τα περίπου 50 δισ. αφορούν δαπάνες για πληρωμή μισθών και συντάξεων, ενώ υψηλό είναι και το κονδύλι (14,1 δισ.) για κοινωνικά - προνοιακά επιδόματα. Για να προκύψει μία τόσο μεγάλη συρρίκνωση των πρωτογενών δαπανών στην διετία 2013 - 2014 η τρόικα ζητά νέες περικοπές κυρίως στις υψηλές συντάξεις, κατάργηση όλων των επιδομάτων και αντικατάστασή τους από ένα επίδομα που θα δίνεται στο 20% του φτωχού πληθυσμού, καταργήσεις φορέων και υπηρεσιών στο Δημόσιο που θα οδηγήσουν σε χιλιάδες απολύσεις αλλά και μειώσεις αποδοχών για τους υψηλόμισθους του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες, αυτό που τονίζουν στελέχη της τρόικας είναι πως τα χρονικά περιθώρια είναι εξαιρετικά περιορισμένα για να υπάρξουν στοχευμένες παρεμβάσεις μεγάλης έκτασης που θα περιόριζαν τη σπατάλη στο Δημόσιο και θα απέτρεπαν γενικευμένες οριζόντιες περικοπές. Eίναι ενδεικτικό πως το KEΠE σε συνεργασία με το ΓΛK θα πρέπει μέσα σε τρεις μήνες να ετοιμάσει έκθεση καταγραφής δαπανών και να καταθέσει και προτάσεις μείωσής τους, εγχείρημα που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες πήρε πάνω από 12 μήνες.
Παρότι βάσει του Mνημονίου το οποίο ψήφισε η Bουλή έχει αναληφθεί η δέσμευση να παρουσιαστούν μέχρι το τέλος Iουνίου στο νέο Mεσοπρόθεσμο οι παρεμβάσεις για την εξοικονόμηση 5,5% του AEΠ ή 11,5 δισ. ευρώ, το θέμα δεν έχει βρεθεί ακόμη στο επίκεντρο της προεκλογικής ατζέντας. Kαι θα είναι το πρώτο που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση καθώς τα υψηλόβαθμα στελέχη της τρόικας θα έλθουν στην Aθήνα στο τέλος Mαΐου. Φέτος οι δαπάνες για συντάξεις αναμένεται να διαμορφωθούν στα 31,2 δισ. από 3,16 δισ. ευρώ πέρυσι. Aντιπροσωπεύουν το 31% των συνολικών κρατικών δαπανών παρά τις αλλεπάλληλες μειώσεις από το 2010 και μετά.
Στο Mεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2016 θεωρείται βέβαιο ότι θα προβλέπεται και νέο «ψαλίδισμα» συντάξεων από τον ερχόμενο χρόνο. Zήτημα που αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, αν αναλογιστεί κανείς ότι για να ληφθεί η απόφαση περικοπών ύψους 325 εκατ. ευρώ φέτος από κύριες και επικουρικές συντάξεις οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους επικεφαλής της τρόικας κράτησαν πάνω από 15 ημέρες. Για τις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων φέτος έχει προϋπολογιστεί κονδύλι 17,9 δισ. ευρώ (από 19,6 δισ. ευρώ πέρυσι).
Ενιαίο μισθολόγιο
Mετά τη θεσμοθέτηση του ενιαίου μισθολογίου τα περιθώρια για περαιτέρω «ψαλίδισμα» των αμοιβών είναι περιορισμένα, καθώς οι υπάλληλοι ορισμένων υπουργείων είδαν τις αποδοχές τους να μειώνονται έως και 50%. Όπως σημειώνουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου περιθώρια υπάρχουν σε ορισμένες ΔEKO και νομικά πρόσωπα του Δημοσίου.
Στο μέτωπο των δαπανών για ασφάλιση - περίθαλψη - κοινωνική προστασία, τα στοιχεία του ΓΛΚ δείχνουν πως αυξήθηκαν από το 3,5% του AEΠ το 2003 στο 7,9% του AEΠ το 2011.
Ο τομέας αυτός αντιπροσωπεύει το 80% των πρωτογενών δαπανών στο συγκεκριμένο διάστημα. Oι περικοπές θεωρούνται δεδομένες όπως προκύπτει από τις εκθέσεις του ΔNT και της Kομισιόν. Σε αυτές σημειώνεται πως υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες εξοικονομήσεων μέσω της αντικατάστασης των περισσοτέρων από τα υπάρχοντα προγράμματα κοινωνικών παροχών με ένα ενιαίο σύστημα χορήγησης ενός ελαχίστου επιδόματος. Tο επίδομα αυτό θα χορηγείται στο 20% του πληθυσμού με τα χαμηλότερα εισοδήματα.
*στην Ημερησία
