Mόνο το 10% των οικοδομικών συνεταιρισμών που βρίσκονται μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις της Αττικής θα μπορεί να πολεοδομηθεί στον τόπο του με την προϋπόθεση ότι έχει ρυμοτομικό σχέδιο εγκεκριμένο πριν το 1975. Ακόμη και αυτό όμως το μικρό ποσοστό ενδέχεται να υπόκεινται σε περαιτέρω συρρίκνωση, εφόσον για τις περιοχές στις οποίες βρίσκονται οι εκτάσεις αυτές δεν προβλέπεται οικιστική ανάπτυξη από τον υπερκείμενο σχεδιασμό (π.χ το ρυθμιστικό τη Αθήνας) και εφόσον με αποφάσεις του δεν το επιτρέπει το ΣτΕ.
Την απάντηση δίνουν στο υπουργείο Περιβάλλοντος για να δικαιολογήσουν την περαιτέρω εξωαστική δόμηση που θα γεννήσουν εκ των πραγμάτων τα κίνητρα που δίνει το νέο θεσμικό πλαίσιο για την αξιοποίηση χιλιάδων στρεμμάτων σε όλη την Ελλάδα από τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς. Πάνω από 100.000 στρέμματα υπολογίζεται ότι είναι η έκταση που κατέχουν οι συνεταιρισμοί στην περιοχή της Αττικής και περί τα 50.000 στρέμματα μόνο στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκης.
Με βάση τα στοιχεία που έχουν καταγραφεί στο ΥΠΕΚΑ από τους ίδιους τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς, ο συνολικός αριθμός τους σε όλη τη χώρα αγγίζει τους 550. Από αυτούς οι 220 βρίσκονται στην Αττική από τους οποίους το 50% έχει δασικά προβλήματα γεγονός που τους εμποδίζει να ασκήσουν τα δικαιώματα δόμησης που τους έδωσε η ίδια η πολιτεία πριν από πολλά χρόνια.
Εξ αυτών μόνο 10 έως 20 εκτιμάται ότι έχουν εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο προ του 1975 και άρα θα μπορούν να χτίσουν. Το ΥΠΕΚΑ με σχέδιο νόμο που καταθέτει στην βουλή για την ιδιωτική πολεοδόμηση, τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς και την δασική νομοθεσία επιχειρεί να δώσει οριστικές λύσεις σε όσους συνεταιρισμούς πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να μπορέσουν να ασκήσουν το δικαίωμα δόμησης, δημιουργώντας παράλληλα και όλο το θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέψει την αξιοποίηση αντίστοιχων εκτάσεων ακόμη και συνεταιρισμών που δεν πληρούν τα παραπάνω χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος κ. Νίκο Ταγαρά, η πολιτεία επιχειρεί με τις νέες ρυθμίσεις να δώσει λύση σε προβλήματα που ταλαιπωρούν τους πολίτες επί δεκαετίες, δημιουργώντας παράλληλα ένα πλαίσιο περιβαλλοντικής προστασίας, το οποίο προβλέπει ότι από την έκταση που πολεοδομείται το 50% θα αποδίδεται στο κράτος. Το υπόλοιπο 50% θα μπορεί να πολεοδομηθεί και από αυτό το 25% θα κατευθύνεται για κοινόχρηστους χώρους και χώρους πρασίνου. Υπολογίζεται, ότι τελικά η έκταση που θα αξιοποιηθεί για οικιστική ανάπτυξη θα είναι περίπου το ¼ της επιφάνειας του ΟΣ με την υποχρέωση από την πλευρά των συνεταιρισμών να παραδώσουν ίσης επιφάνειας με την επέμβαση, έκταση σε δάσος.
Ποιοι συνεταιρισμοί μετακομίζουν σε 8.000 εγκαταλελειμμένους οικισμούς
Διαφορετική διαδικασία θα ακολουθηθεί για τους συνεταιρισμούς που δεν έχουν εγκεκριμένο ρυμοτομικό προ του 1975 για τους οποίους προβλέπεται η ανταλλαγή με άλλες δημόσιες εκτάσεις μέσα από νέα εργαλεία και τις δυνατότητες μεταφοράς συντελεστή δόμησης που δίνει η Τράπεζα Γης, η λειτουργία της οποίας θα εξειδικευτεί το Φθινόπωρο.
Για την κατηγορία αυτή προβλέπεται η μετακόμισή των δικαιωμάτων των συνεταιρισμών κοντά σε εγκαταλελειμμένους οικισμούς ή οικισμούς με φθίνοντα πληθυσμό στην Ηπειρωτική χώρα που σε όλη την επικράτεια υπολογίζονται περίπου σε 8.000 (από 0 κατοίκους και κάτω από 150). Στους οικισμούς αυτούς οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί θα μπορούν να χτίσουν σε απόσταση μέχρι τρία χιλιόμετρα με τις περιοχές να υποδεικνύονται από τους οικείους δήμους.
Η χρήση θα είναι μόνο κατοικία καθώς εμπορικές και άλλες δραστηριότητες θα κατευθύνονται εντός του εγκαταλελειμμένου οικισμού ώστε να τον αναζωογονούν και να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τον κ. Ταγαρά κάθε πολεοδόμηση θα συνοδεύεται με Προεδρικό Διάταγμα που θα υπόκεινται στην κρίση και τον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ως αντιπροσωπευτική περίπτωση οικοδομικού συνεταιρισμού αναφέρθηκε από τον υπουργό η υπόθεση του Οικοδομικού Συνεταιρισμού των Αξιωματικών στο Πικέρμι που διαθέτουν μια έκταση μεγαλύτερη των 6.000 στρεμμάτων, όση δηλαδή είναι όλο το Ελληνικό και η οποία αποτέλεσε ένα είδος πιλότου για την επικείμενη ρύθμιση.
Όπως αναφέρθηκε από την επιφάνεια αυτή που αποτελεί Ζώνη Αστικού Αναδασμού, με πληθώρα προστατευτικών διατάξεων (αρχαιολογικοί χώροι, δασικές εκτάσεις κ.α) συνολικά αναμένεται να πολεοδομηθούν μόνο 2.870 στρέμματα.
Λύση για τον οικισμό του Αγίου Στεφάνου
Οριστικό συγχωροχάρτι σε όσους έχτισαν με ευθύνη της πολιτείας σε δάση και δασικές εκτάσεις με χαρακτηριστικότερη περίπτωση όλων την περιοχή του Αγίου Στεφάνου, δίνεται μέσα από το άρθρο 31 της νέας νομοθετικής ρύθμισης.
Αν και στο υπουργείο δηλώνουν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με το ποιους άλλους οικισμούς αφορά η συγκεκριμένη διάταξη, επισημαίνουν την ανάγκη να δοθεί ένα τέλος στην ομηρία 15.000 κατοίκων του Αγίου Στεφάνου που αν και έχτισαν σε μια περιοχή με «ξεχειλωμένα» όρια οικισμού που εξέδωσε ο Νομάρχης το 1976 και με νόμιμες οικοδομικές άδειες, σήμερα βρίσκονται μπροστά σε αδιέξοδο καθώς η περιοχή θεωρείται δάσος. Το αποτέλεσμα είναι να εμποδίζονται μεταβιβάσεις και η έκδοση οικοδομικών αδειών και οι πολίτες να είναι ανίκανοι να εκμεταλλευτούν την περιουσία τους.
«Δεν μεγαλώνουμε τα όρια αλλά επιτρέπουμε στα υφιστάμενα ο κόσμος μετά από πολεοδόμηση της περιοχής να χτίσει και να αρθούν έτσι όλα τα εμπόδια που σήμερα ταλαιπωρούν τους κατοίκους» αναφέρει ο υπουργός Περιβάλλοντος.
Η διάταξη διευθετεί όσους οικισμούς οριοθετήθηκαν πριν την εφαρμογή του πρώτου δασικού νόμου (Ν 998-1979) προβλέποντας ότι «τυχόν πράξεις της διοίκησης που εκδόθηκαν κατ΄ εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας για την προστασία των εκτάσεων εντός των άνω ορίων ανακαλούνται αυτοδικαίως από τη δημοσίευση του παρόντος.
Επί των εκτάσεων εντός των ως άνω ορίων δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της δασικής νομοθεσίας πλην των περιπτώσεων κοινοχρήστων χώρων πρασίνου, πάρκων και αλσών».
